Choroby psychiczne – CHAD – depresja – mania

Jaki jest stosunek Polaków do osób chorych psychicznie? Jak wyrażamy się na temat osób z zaburzeniami psychicznymi? Ile w nas dyskryminacji, a ile akceptacji? Czy ludzie cierpiący i zwykle potrzebujący pomocy nie są odrzucani i spychani na margines? Badania CBOS-u przedstawiają niezbyt zadowalające statystyki. Przeanalizujmy wyniki badań, aby dowiedzieć się czegoś na temat podejścia Polaków do poważnych problemów zdrowia psychicznego. Zostało jeszcze dużo do poprawienia.

Dotarłem do wyników badań CBOS-u z roku 2008. Może nie są najświeższe, ale podejrzewam, że w ciągu dwóch ostatnich lat sytuacja nie zmieniła się na tyle diametralnie, żeby uznać te badania za nieaktualne.

Problem jest tak istotny, gdyż tylko 1% ogółu badanych przyznało, że nie ma w otoczeniu osoby chorej psychicznie! I to nie zmieniło się od roku 1996. Jeśli mamy do czynienia z ludźmi z problemami psychicznymi w takiej skali, należy głębiej zastanowić się jak swoje otoczenie traktujemy.

1. Jak określamy osoby chore psychicznie?
Odpowiedź na to pytanie jest dla mnie szokująca. Wymienię wszystkie epitety i określenia, które stosuje się w otoczeniu 61%(!) Polaków!:
wariat, czubek, świr, down, szajbus, fijoł, szurnięty, obłąkany, pomylony, popapraniec, zakręcony, poplątany, porąbany, ma odchyły, odbiło mu, fiśnięty, bzik, korek, nawiedzony, szalony, oszołom, stuknięty, bez piątej klepki, ma nierówno pod sufitem, ma coś pod kopułą, ma żółte papiery, deprecha, schiza, tumok, odmieniec, wyrzutek społeczeństwa, niebezpieczny dla otoczenia, niepoczytalny, nieprzewidywalny, nieodpowiedzialny, trudny do obcowania, nie do zniesienia, nienormalny, umysłowo niedorozwinięty, upośledzony umysłowo, psychicznie, głupi, przygłup, niemądry, gamoń, nierozgarnięty, ciemniak, dureń, idiota, kretyn, imbecyl, debil, jołop, matoł, cymbał, półmózg, niedorobiony, psychiczny, psychik, psychol, psychopata, psycho, umysłowy…..
Tak, moi Drodzy Polacy, tak nazywamy siebie nawzajem. I to są słowa cytowane z raportu CBOS-u!

A jak się czują ludzie chorzy tak określani?!

2. Trzy czwarte Polaków uważa chorobę psychiczną za wstydliwy problem, który należy ukrywać. Polacy zatem ukrywają i czują się napiętnowani pejoratywnymi określeniami wymienionymi w poprzednim punkcie.
O dziwo, gdy zapytano ankietowanych wprost o ich stosunek do chorych psychicznie, 65% odpowiedziało, że są nastawieni życzliwie. Albo ślepo wymawiamy negatywne określenia (m.in. dlatego, że język polski nie wypracował sobie zbyt wielu synonimów do „chory psychicznie”), albo jesteśmy życzliwi fałszywie. Wyniki badań pokazują, że zwykle uważamy, że mamy lepszy stosunek do osób z zaburzeniami psychicznymi niż nasze otoczenie. Pewnie nasze otoczenie myśli podobnie…
Najgorszy jest fakt, że najmniej życzliwi deklarują się uczniowie i studenci (18-24 lata), więc nie powinniśmy się spodziewać zmniejszenia stygmatyzacji w najbliższych latach!

3. Boimy się chorych psychicznie…
81% procent badanych deklaruje sprzeciw w sytuacji, gdy osoba hospitalizowana w szpitalu psychiatrycznym miałaby zostać opiekunem/opiekunką ich dziecka. Sprawa dotyczy opieki nad dzieckiem, pewnie wielu Czytelników również się z tym zgodzi. Ale co powiecie na fakt, że 54% Polaków wyraża jest przeciwko zięciowi/synowej po leczeniu psychiatrycznym?! Absurd.

4. Dyskryminacja.

Powyższą tabelkę pozostawię Wam do skomentowania.

Apeluję do wszystkich – chorych i zdrowych: Porzućcie stereotypy!