Cykle bioelektrycznej aktywności mózgu
Mózg ludzki – któż może odkryć jego niezmierzoną głębię? To tu rodzą się wszystkie myśli, rozterki, tu powstają uczucia i zdolność podejmowania racjonalnych ocen. Większość towarzyszących nam stanów emocjonalnych uzależniona jest od głównych fal bioelektrycznych, warunkujących poszczególne cykle aktywności naszego mózgu.
Niektóre z nich możemy uzyskać sami. Służą temu choćby odpowiednie techniki medytacyjne. Zazwyczaj kojarzone z maksymalnym wyciszeniem, powtarzaniem specyficznych słów – mantr, nie posiadają tak naprawdę pełnego odzwierciedlenia w rzeczywistości. Większość z nas doświadcza stanu całkowitego zespolenia sfery cielesnej z duchową na co dzień, często nawet o tym nie wiedząc. Cała magia różnych stanów świadomości oraz głębszych odczuć, począwszy od medytacji, poprzez ekstazę, a skończywszy na transie hipnotycznym, uzależniona jest właśnie od działania poszczególnych fal mózgowych. Każda z nich określana jest za pomocą kolejnych liter greckiego alfabetu.
Pierwsza z nich, faza alfa (8 – 13 Hz), ujawnia się w stanie spoczynku. Towarzyszy nam najczęściej podczas chwil upragnionego relaksu, gdy leżymy z zamkniętymi oczami i nic ważnego nie zaprząta naszych myśli. Fale alfa pojawiają się także przed zaśnięciem oraz natychmiast po przebudzeniu. Ich znaczenie zostało wykorzystane podczas technik szybkiego przyswajania wiedzy.
Fale beta (ok. 13 – 30 Hz) rządzą naszym umysłem w stanie gotowości do podjęcia różnego typu działań. Dlatego też ich występowanie pomaga nam podczas codziennej aktywności, zwłaszcza tej związanej z natężoną pracą umysłową. Czasami fale beta mogą zostać zainicjowane przez zażycie niektórych leków, szczególnie tych przeciwlękowych i nasennych.
Faza gamma (częstotliwość powyżej 40 Hz) to stan charakterystyczny dla momentu wyobrażeń ruchowych. Ich połączenia powodują inicjowanie krótkiego komunikatu w ośrodku mózgowym, odpowiedzialnego za wykonanie konkretnych czynności. Ujmując krócej, fale te posiadają charakter aktywności psychomotorycznej.
Stan całkowitej nieświadomości lub bardzo głębokiego snu to pole działania fal typu delta (0,5 – 4 Hz). Często wkraczają one także w proces medytacji, kiedy głębokie wyciszenie (połączenie sfery duchowej i fizycznej) całkowicie zdominuje pracę centralnego ośrodka nerwowego. Fale delta towarzyszą najczęściej małym dzieciom oraz osobom cierpiącym na znaczne uszkodzenia w obrębie mózgu.
Wciąż niezbadany przez naukowców pozostaje charakter fal epsilon (częstotliwość poniżej 0,5 Hz). Ich powstawanie jest niemalże nieuchwytne, w tym także dla samego badanego. Wszystkie dostępne informacje prowadzą do wniosku, że fale epsilon towarzyszą człowiekowi jedynie przed jego śmiercią.
Fale theta (3,5 – 8 Hz) towarzyszą człowiekowi podczas głębokich przeżyć na tle emocjonalnym. Wśród nich możemy wymienić choćby medytację, ekstazę, trans mistyczny lub hipnozę. Podczas tej częstotliwości świadomość ludzka przekracza swoje dotychczasowe ograniczenia, kontrolując choćby ból fizyczny czy krwawienie. Bardzo często, zwłaszcza podczas transu, może dojść do tzw. fenomenów hipnotycznych: zapominania całej reakcji psychicznej lub wyjątkowej poprawy pamięci, znieczulenie partii lub całego ciała, podróż w czasie i przestrzeni lub zmiana percepcji czasowej. Fale theta oraz ich wpływ na działanie ludzkiego ośrodka nerwowego można najprościej zobrazować na przykładzie… tańczącego szamana, przekraczającego swoje dotychczasowe ograniczenia. Symboliczny lot duszy w górę, ku boskiej przestrzeni, lub w dół, ku oczyszczeniu przez poniżenie.